1.0
PENGENALAN
Otto Eduard Leopold Von Bismarck atau dikenali sebagai Bismarck
dilahirkan pada 1 April 1815 di Schönhausen. Kawasan ini terletak kira-kira 60
km dari timur Berlin.Beliau dilahirkan dalam keluarga bangsawan yang memiliki
aset ladang dan tanah yang banyak. Menurut Medlicott dalam bukunya bertajuk “Bismarck
and Modern Germany”, beliau mewarisi daripada ibunya iaitu Wilhelmine
Mencken dari segi keintelektuan.[1]
Bismarck sudah didiedahkan dari kecil dengan suasana pentadbiran dan
ketenteraan oleh ibu bapanya. Hal ini telah menyebabkan Bismarck menceburkan
diri dalam bidang pentadbiran di Prussia pada usia yang muda.
Bismarck dianggap
sebagai tokoh yang berkaliber dalam sejarah Jerman. Hal ini demikian kerana
beliau telah berjaya menyatupadukan wilayah-wilayah di Jerman. Pada tahun 1862,
Bismarck dilantik menjadi Perdana Menteri.[2]
Seterusnya Bismarck dilantik menjadi Canselor.Semasa beliau menjadi Canselor,
beliau menggunakan konsep ‘darah dan besi’ dalam pemerintahannya. Disebabkan
hal itu beliau digelar Canselor besi. Beliau mempraktikannya untuk mencapai
apa-apa jua demi kepentingannya. Menurut Eyck dalam bukunya Bismarck and The
German Empire mengatakan sifat kepimpinan Bismarck sangat dikagumi oleh
Menteri Luar Perancis iaitu Jules Favre. Hal ini demikian kerana Bismarck mampu
melakukan apa sahaja yang dia kehendakinya.[3]
Bismarck menggunakan dasar realpolitik sebagai senjata terhadap
dasar dalam dan luar Jerman semasa pemerintahan beliau. Beliau sangat yakin
dengan dasar ini kerana dasar ini mampu menjadikan Jerman sebagai sebuah kuasa
kuat standing dengan kuasa Eropah yang lain seperti Britain. Selain itu,
kebanyakan para liberal di Jerman kecewa kerana mereka gagal menyatukan
wilayah-wilayah Jerman. Hal ini demikian kerana mereka sendiri kurang
berpengalaman. Apabila melihat ini sebagai satu peluang yang baik buat
Bismarck, Bismarck menerapkan dasar realpolitik untuk menyatukan Jerman.[4]
Dasar Realpolitik ialah konsep matlamat yang menghalalkan cara. Dasar
ini diperkenalkan oleh Niccolo Machiavelli. Beliau merupakan seorang ahli
pemikir yang berasal dari Itali. Bukunya bertajuk The Prince menjelaskan
konsep realpolitik. Menurut Machiavelli mengatakan bahawa pencapaian merupakan
matlamat utama manakala pengekalan kuasa adalah soal sampingan. Walaupun aspek
ini dilihat sebagai sesuatu kejam dan jahat yang boleh menjejaskan kejayaan
politik itu sendiri, namun aspek ini tidak ditekannya. Keuntungan sering
ditonjolkan boleh menghasilkan tindakan tanpa moral yang dikendalikan secara
licin. Menurut beliau lagi, kejayaan tidak dipentingkan malah apa yang
dipentingkan ialah hasil.[5]
Semasa Eropah
dilanda revolusi pada tahun 1848, Bismarck telah melahirkan sikap politik yang anti
dasar lemah lembut. Bagi beliau, unsur tolak ansur merupakan sesuatu yang
asing. Semasa beliau menjadi Perdana Menteri pada tahun 1862, beliau melihat
politik liberal dengan penuh sesalan. Hal ini demikian kerana sebelum Bismarck
mengambil alih pemerintahan Prusia,dasar liberal telah diterapkan dalam
pentadbiran Prusia. Selain itu, Bismarck sering dikaitkan dengan dasar “darah
dan besi”. Hal ini demikian kerana beliau sering mengkritik cara atau tindakan
yang diambil oleh para pemimpin dalam memikul sesuatu tanggungjawab. Menurut
Bismarck, apabila melaksanakan sesuatu dasar ianya harus dilaksanakan dengan
tegas dan adil tanpa menggunakan dasar lemah lembut. Hal ini menyebabkan
Bismarck dikaitkan dengan dasar “darah dan besi”. Setelah Bismarck menjawat
jawatan Canselor, beliau digelar sebagai “Canselor besi”. Hal ini demikian
kerana cara dan tindakan yang tegas dalam corak pentadbiran beliau.[6]
Penulis akan
menerangkan bagaimana polisi realpolitik Bismarck menyumbang kepada penyatuan
Jerman pada tahun 1871.
1.0
PERISTIWA YANG MEMBAWA KEPADA PENYATUAN JERMAN PADA TAHUN 1871
2.1 PEPERANGAN DENGAN PERANCIS
Bismarck menggunakan dasar realpolitik Machiavelli dalam
pembentukan Konfederasi Jerman Utara. Perancis bimbang dengan perimbangan kuasa
yang baru. Melihat kepada kebimbangan Perancis, Bismarck menyuruh pihak
Perancis untuk mengemukakan hajatnya untuk menambahkan daerah kuasanya secara
bertulis. Cadangan Bismarck telah dipersetujui oleh Perancis. Namun begitu, Bismarck
telah mendedahkan surat tersebut kepada akhbar. Kesannya, Perancis digambarkan
sebagai satu negara yang agresif yang ingin melumaskan daerah takluknya. Hal
ini telah memeranjatkan kuasa-kuasa Eropah yang lain.
Sementara itu, Bismarck berasa bangga ke atas pencapaiannya. Hal
ini demikian kerana beliau telah mencapai matlamat apabila kuasa-kuasa Eropah
mengetahui tindakan Perancis tersebut. Hasrat Bismarck ialah mahukan Perancis
disisihkan oleh kuasa-kuasa Eropah. Di samping itu, terdapat peristiwa yang
lain seperti krisis warisan takhta Sepanyol. Krisis ini telah menyebabkan
berlakunya peperangan di antara Perancis dan Prusia pada tahun 1870.[7]
Jika kita melihat daripada isu ini, kita dapat melihat bahawa
sebenarnya Bismarck sendiri yang mencadangkan kepada Perancis untuk menulis
surat mengenai hasrat Perancis. Apabila Perancis menurut sahaja cadangan
Bismarck, Bismarck memainkan peranannya iaitu memanipulasi keadaan. Disebabkan
Bismarck bijak memanipulasi keadaan maka Perancis terus dilabelkan sebagai
sebagai sebuah negara yang “agresif”. Kesannya, negara Eropah yang lain takut
untuk menjalinkan persahabatan dengan Perancis. Hal ini memperlihatkan
seolah-olah Bismarck telah “menikam belakang” Perancis kerana Perancis seperti
“pak turut” kepada Bismarck. Bismarck melakukannya kerana Perancis bukanlah
berada dalam kelompok lima terbaik kuasa kuat Eropah. Ironinya peperangan yang
sengaja dicipta ini hanya disebabkan oleh sepucuk surat sahaja.
2.2 PENAKLUKAN DAERAH SCHLESWIG-HOLSTEIN
Pergolakan yang berlaku di daerah Schleswig-Holstein disebabkan
kebangkitan semangat kebangsaan ekoran daripada Revolusi 1848.[8]
Revolusi 1848 berlaku ekoran terdapat beberapa siri pergolakan politik di
seluruh Eropah pada tahun 1848.[9]
Disebabkan pemberontakan tersebut, daerah Schleswig-Holstein berada di bawah
kuasa Denmark-Jerman. Namun, pada tahun 1815, daerah ini diletakkan di bawah
Vienna selepas berlakunya Kongres Vienna 1815. Peruntukan ini dibuat di bawah
Perjanjian London 1852 yang telah ditandatangani oleh kuasa-kuasa Eropah yang
terdiri daripada Russia, Austria, Perancis, Prusia, Britain, Denmark dan Sweden.
Pada tahun 1863, Raja Denmark iaitu telah menyatakan hasratnya
iaitu ingin meletakkan daerah Schleswig-Holstein di bawah pentadbirannya.
Hasratnya turut dipersetujui oleh rakyat Denmark. Hasratnya juga telah
mengejutkan Jerman. Hal ini demikian kerana menurut Kongres Vienna 1815, daerah
tersebut adalah di bawah kuasa sama Jerman dan Denmark. Menurut Bismarck ini
merupakan isu yang sensitif kerana bangsa Jerman yang minority tetapi mempunyai
jumlah yang ramai.[10]
Pada masa yang sama, terdapat seorang pesaing kepada raja baru Denmark yang
ingin merebut takhta. Melihat kepada keadaan tersebut, Bismark mengambil
kesimpatan dengan memanipulasi keadaan tersebut. Bismarck telah mengatur strateginya
dengan mendapatkan persetujuan dari Diet dan Austria untuk
menyerang Denmark dengan tentera berikat Prusia danAustria.
Kesan daripada sarangan ini, Denmark kalah. Akhirnya termeterainya Perdamaian
Vienna pada bulan Oktober. Perdamaian ini telah meletakkan daerah Schleswig-Holstein
di bawah Prusia dan Austria.
Disebabkan hal ini juga, Perjanjian London 1852 telah dimansuhkan.
Apabila peristiwa ini berlaku, perimbangan kuasa di Eropah turut berubah. Ini
telah menyebabkan juga kuasa lain kurang setuju dengan perkembangan ini. Hal
ini demikian kerana mereka terikat dengan hal masing-masing untuk bertindak
balas secara terus. Contohnya, Russia. Russia pada asalnya mengamalkan dasar berkecuali.
Prusia telah berjanji untuk membantu Rusia sekiranya bangsa Pole yang berada di
Russia akan memberontak. Rusia turut bimbang jikalau Britain dan Perancis akan
membantu untuk menghapuskan pemberontakan bangsa Pole di Russia. Apabila Rusia
mengamalkan dasar berkecuali ini, ianya menunjukkan bahawa Russia mementingkan
diri sendiri dan tidak mempunyai kesepakatan dengan kuasa-kuasa Eropah. Bismarck
mengambil kesempatan ke atas kerapuhan kuasa-kuasa Eropah pada masa itu.[11]
Maka dengan itu, Bismarck menggunapakai pemikiran ala Machiavelli
untuk menjaga kepentingan Jerman.
2.3 PERANG AUSTRIA-PRUSIA
Ekoran daripada
Perdamaian Vienna di mana daerah Schleswig-Holstein
di bawah pemerintahan bersama Prusia dan Austria.
Kedua-dua buah negara tidak bersefahaman dalam urusan pemerintahan daerah tersebut.
Namun begitu, masalah itu dapat diselesaikan melalui Konvensi Gastein.
Kandungan Konvensi Gastein mengatakan bahawa Holstein diletakkan di bawah
Austria manakala Schleswig diserahkan kepada Prussia. Namun ianya tidak kekal.
Hal ini demikian kerana Bismarck mengambil tempat untuk mengatasi masalah ini
dengan membuat pakatan sulit dengan Itali dan Perancis untuk menenteng Austria.
Pakatan ini mengalami kegagalan. Namun kegagalan ini tidak mematahkan semangat
Bismarck untuk membuat strategi yang seterusnya.
Pada 28 Februari
1866, Bismarck sekali lagi mencuba nasib untuk mendapatkan sokongan dari Raja
Prusia untuk mengadakan pakatan sulit dengan Itali. Beliau meramalkan bahawa
peperangan di antara Prusia dan Austria tidak dapat dielakkan. Putera Mahkota
Prusia tidak bersetuju dengan rancangan Bismarck. Hal ini demikian kerana
ketua-ketua tentera telah memihak kepada Bismarck dan raja. Di samping itu,
pada tahun 1866 seorang wakil Itali telah datang ke Berlin. Hal ini telah
menyebabkan perjanjian sulit di antara Prusia dan Itali termaktub. Dalam
perjanjian tersebut, Prusia tidak terikat untuk melakukan perang terhadap
Austria. Sekiranya Prusia berperang dengan Austria maka Itali terpaksa
menurutinya.
Syarat Itali untuk
mengikuti Prusia berperang akan dimansuhkan sekiranya Prusia tidak melancarkan
peperangan dalam masa tiga bulan. Pakatan sulit antara Prusia dan Itali telah
menjejaskan hubungan di antara Austria dan Prusia. Dari sudut pihak Austria,
mereka telah menduga bahawa sesuatu yang tidak diingini akan berlaku dan
tercetusnya peperangan di antara Prusia dan Austria.[12]
Tindakan yang
dilakukan oleh Bismarck sebenarnya merupakan sesuatau yang tidak wajar. Hal ini
demikian kerana perkara ini melibatkan politik dan hubungan antarabangsa di
Eropah yang menjadi tidak stabil. Namun begitu, Bismarck tidak pernah rasa
bersalah dalam segala tindakan yang dilakukannya. Tindakan yang dilakukan oleh
Bismarck telah menimbulkan pensengketaan antara kedua-dua pihak iaitu
Prusia-Itali dan Austria. Bismarck sememangnya mahir dalam memutarbelitkan
keadaan sekaligus mengakibatkan kedua-dua pihak bermusuhan. Menurut Bismarck
ianya merupakan sesuatu yang dibanggakan olehnya kerana berjaya memecahbelahkan
kedua-dua pihak tersebut.
2.4 PEMBENTUKAN EMPAYAR JERMAN 1871
Perang antara Perancis dan Prusia berakhir apabila Perancis telah
kalah. Pada 28 Januari 1871, genjatan senjata telah diadakan. Pada 10 Mei 1871,
Perjanjian Frankkfurt telah ditandatangani. Perancis telah menyerah wilayah Alasce
dan Lorraine kepada Jerman dan membayar ganti rugi sebanyak lima billion franc.[13]
Bismarck berjaya menyatukan Jerman setelah beberapa siri peperangan berlaku. Menurut
Bismarck berkata, “without me, three great wars would not had happened and
80,000 men could not have perished.”[14]
Oleh itu, penyatuan Jerman merupakan usaha Bismarck dengan
menggunakan dasar real politik untuk mengatur strateginya. Pada 18 September
1871, Konfederasi Jerman diidytiharkan di Versailes. Raja Prusia iaitu William
I telah dilantik sebagai Maharaja. Beliau bimbang bidang kuasanya di Prusia
akan berkurangan. Bismarck pula dilantik menjadi Canselor Reich. Kuasa
dalam Kemaharajaan Jerman atau Reich telah diletak pada Prusia. Kuasa
itu berada di tangan Bismarck. Maka tempoh pemerintahan Bismarck dari
tahun1871-1890 telah dikenali sebagai zaman Bismarck dan Bismarckia.[15] Reich
ini ialah badan parlimen yang terdapat di Prusia. Dalam parlimen terdapat dua
dewan iaitu Dewan Rakyat (Reighstag) manakala Dewan Negara (Bundesrat).[16]
2.1
UNDANG-UNDANG TENTERA DAN KULTURKAMPF
Bismarck telah membentangkan Rang Undang-Undang tentera. Namun
ianya perlu meminta kebenaran daripada Reichstag. Disebalik
undang-undang itu, Bismarck berhasrat untuk menghapuskan pengaruh Reichstag ke
atas hal ehwal tentera buat selama-lamanya.[17]
Kandungan dalam rang undang-undang ini, jumlah tentera seharusnya melebihi
400,000 orang. Ia juga mencadangkan bahawa jumlah tentera seharusnya dipadankan
dengan jumlah rakyat Jerman. Di samping itu, Bismarck turut menggugut untuk
mengadakan pilihan raya sekiranya Reichstag dipengaruhi oleh puak
liberal berhaluan kiri yang menenteng rang undang-undang ini. Puak liberal
akhirnya bersetuju dan menerima penetapan jumlah tentera untuk tempoh masa
tujuh tahun sahaja. Hal ini telah menyebabkan pemansuhan hak mutlak Diet untuk
menentukan belanjawan dan jumlah tentera. Diet di Jerman perlu ditukar setiap
tiga tahun sekali. Semua Parti Liberal Kebangsaan bersetuju dengan rang
undang-undang ini dijadikan sebagai dasar kerajaan. Golongan ini cuba
mendapatkan faedah dari Bismarck sebagai balasan.
Dasar kulturkampf telah
mendapat sokongan daripada golongan Liberal Kebangsaan. Dasar ini berkaitan
dengan aspek kebudayaan atau “perang budaya” yang dianjurkan untuk membebaskan
soal politik dan pentadbiran negara daripada pengaruh dan kawalan agama. Hal
ini demikian kerana pengaruh agama begitu berpengaruh dalam aspek politik dan
pentadbiran negara. Maka, Bismarck memperkenalkan dasar ini untuk menyingkirkan
pengaruh agama dalam politik dan pentadbiran negara yang membantutkan polisi
kenegaraan yang dirangka. Dasar ini diperkenalkan dengan tujuan untuk memerangi
pengaruh mazhab Katolik. Hal ini sangat bersesuaian dengan tindakan Bismarck
yang memansuhkan bahagian Katholik yang terdapat dalam Kementerian Hal-Ehwal
Agama dan Pelajaran.[18]
Menurut pendapat
Bismarck, bahagian tersebut telah digunakan oleh pihak gereja untuk
mempengaruhi pentadbiran kerajaan. Pada bulan Mac 1872, kawalan pihak gereja
terhadap sekolah-sekolah dihapuskan. Pada asalnya, pentadbiran sekolah dan
gereja diletakkan di bawah urusan negeri bukannya urusan kerajaan pusat. Bagi
Bismarck, hal ini kurang menyenangkan. Hal ini demikian kerana Bismarck tidak
dapat mengawasi golongan agama yang tidak bersetuju dengan dasar yang
dilakukannya. Golongan Konservatif di Jerman tidak bersetuju dengan dasar
Bismarck yang mengambil alih pentadbiran sekolah dan gereja. Undang-undang Mei
1873 digubal disebabkan beberapa pertelagahan antara Bismarck dengan golongan Katholik ini.
Perkara utama yang dilakukan oleh Bismarck ialah memindahkan kekuasaan Paus
dalam soal kehakiman dan disiplin ke atas golongan Katholik kepada pihak
kerajaan. Lima pihak Paus di Rom mengisytiharkan segala perundangan mengenai
agama Katholik di Jerman adalah tidak sah. Bismarck telah menyekat segala
bentuk bantuan yang disalurkan kepada gereja sehingga para biskop bersedia
untuk menerima undang-undang kerajaan.
Selain itu,
Bismarck mahu jumlah tentera ditambahkan untuk menjaga keamanan Jerman daripada
sarangan luar. Bismarck dan puak liberal mahu soal politik dan pentadbiran
negara bebeas dari pengaruh dan kawalan agama melalui dasar kulturkampf
ini.[19]
Sebenarnya, pendirian mereka merupakan rentetan daripada arus sekuralisme yang
sudah tercetus semasa Revolusi Perancis. Bismarck juga menyatakan bahawa
pertikaian di antara kerajaan dan pihak gereja sememangnya telah lama berlaku
sejak Maharaja Henry IV dan Paus Gregory III. Bismarck dengan lantang
menyatakan dalam Reichstag bahawa mereka tidak akan mengulangi
pertikaian yang berlaku antara kerajaan dan gereja.
Bismarck juga telah menuduh Parti Tengah sebagai “bateri” yang
menjahanamkan negara dengan menyamakan parti itu dengan Parti Demokratik
Sosial.[20]
Bismarck turut menyatakan pendapat bahawa kedua-dua parti tersebut menentang
pembangunan negara menerusi cara memerangi rakyat dan negara.
2.2
TARIF DAN UNDANG-UNDANG ANTI SOSIALIS
Puak liberal telah gagal dalam memanfaatkan kesepakatan mereka
dengan Bismarck dalam kes dasar tarif bebas. Sebelum tahun 1877, Bismarck telah
mengamalkan dasar ekonomi bebas. Namun begitu, dasar ini dibenci oleh golongan
tuan tanah kerana mereka mengalami tekanan ekonomi akibat mereka perlu bersaing
dengan negara asing.[21]
Hal ini demikian kerana golongan bangsawan Jerman merupakan pengeksport utama
bijiran. Mereka memperoleh keuntungan sebelum tahun 1877 mealui dasar ini. Pada
tahun 1870-an, Jerman mengalami kekurangan bijiran untuk keperluan dalam negeri
sendiri.[22]
Maka dasar ini dimansuhkan dalam tahun 1870-an. Kesannya, tidak menjejaskan
ekonomi Jerman serta melindungi industri-industri di Jerman dari segi
persaingan barang import.
Sebelum dirombak dasar ekonomi bebas, Bismarck telah bertemu dengan
ketua Parti Liberal Kebangssan, Rudolf von Benningsen. Benningsen ditawarkan
jawatan naib canselor dan menteri dalam kabinet Prusia. Sebenarnya motif
Bismarck adalah untuk memastikan golongan sayap kanan Parti Liberal Kebangsaan
akan menyokong dasar ekonomi tersebut. Pada Benningsen pula, beliau mahukan dua
orang rakannya dari sayap kiri Parti Liberal Kebangsaan diberikan jawatan.
Namun begitu, Bismarck tidak mengendahkannya.
Pada tahun 1878, Bismarck telah membentangkan Rang Undang-Undang
Anti Sosialis di Reichstag. Rang undang-undang ini telah dibantah oleh Parti
Liberal Kebangsaan. Berdasarkan undang-undang ini, kerajaan boleh menyekat atau
mengharamkan sebarang persatuan, perjumpaan dan penerbitan Parti Demokratik
Sosial, sosialis dan komunis. Kerajaan juga boleh menyekat kebebasan berpolitik
di daerah yang berpotensi untuk menenteng Bismarck.
Apabila undang-undang ini dilaksanakan, ianya boleh dikatakan
Berjaya menghapuskan semua institusi Parti Demokratik Sosial. Institusi ini
terlibat dalam penerbitan surat khabar dan percetakan dan kesatuan sekerja.
Kesannya, terdapat 900 orang telah diusir dari rumah dan 1500 orang
dipenjarakan.
Parti Liberal Kebangsaan tidak bersetuju dengan dasar dan matlamat
politik golongan sayap kiri serta tindakan Bismarck yang menyekat kegiatan
politik. Hal ini demikian kerana ianya bertentangan dengan prinsip liberal.
Pada tahun 1878, satu pilihan raya diadakan. Parti Liberal Kebangsaan kehilangan 30
buah kerusi dan Parti Progresif 10 buah kerusi. Sebaliknya, Parti
Konservatif bebas Berjaya menambahkan bilangan kerusi dari 78 ke 115 buah
kerusi. Pihak kerajaan juga gagal mendapatkan suara majoriti di Reichstag. Hal
ini demikian kerana penyokong Parti Konservatif tidak melebihi jumlah
kerusi parti lain. Kebanyakan calon Parti Liberal Kebangsaan yang
menang telah memberikan manifesto kepada para pengundi untuk menyokong Bismarck
dalam tindakan anti sosialisnya. Maka tidak hairanlah, Rang Undang-Undang
Anti-Sosialis yang dibentangkan oleh Bismarck pada bulan September 1878 telah diluluskan
dengan mudah. Parti-parti Konservatif pula menyokong penuh dengan usul
Bismarck. Parti Demokratik Sosial, PartiTengah Katholik dan Parti Progresif menenteng
usul Bismarck. [23]
3.0
DASAR LUAR NEGERI SEMASA PEMERINTAHAN BISMARCK
3.1
PENGASINGAN PERANCIS
Selepas tahun 1871, Bismarck telah membuat pakatan dengan negara
Eropah yang lain. Hal ini berkait rapat dengan akibat peperangan
Perancis-Jerman. Perancis terpaksa menyerahkan wilayah Alasce dan Lorraine
kepada Jerman.[24]
Perancis telah mentabir daerah Alasce dan Lorraine selama dua abad. Pada
asalnya daerah Alasce dan Lorraine di bawah pemerintahan Jerman. Namun ianya
dirampas oleh Perancis dengan cara kekerasan. Bismarck merampas kembali wilayah
tersebut bukanlah untuk membangkitkan sentimen Jerman. Hal ini demikian kerana
Bismarck mengetahui wilayah Alasce dan Lorraine sudah begitu sebati dengan adat
resam Perancis.
Bismarck merampas kembali Alasce dan Lorraine. Hal ini disebabkan
soal ketenteraan dan kedua-dua wilayah itu sangat penting bagi pertahanan
Jerman untuk menghadapi kemungkinan serangan yang datangnya dari Perancis.[25]
Untuk mengatasi masalah ini, Bismarck telah mencorakkan satu dasar untuk
mengasingkan Perancis. Bismarck tahu mereka akan membalas dendam terhadap
Jerman. Bismarck dengan liciknya mengkehendaki kuasa-kuasa besar lain mengambil
pendirian untuk berkecuali jika tercetusnya peperangan di antara Perancis
dengan Jerman. Atas dasar itu, Bismarck mula merapatkan Jerman dengan
kuasa-kuasa besar Eropah yang lain yang mungkin akan menjadi sekutu Perancis.
Sekiranya Perancis menjadi sekutu Russia, maka Bismarck akan mengalami
kekalahan.
Bismarck dilihat sebagi seorang yang sanggup melakukan sesuatu demi
mencapai matlamat yakni ianya merupakan suatu kepuasan kepada beliau sekiranya
matlamat tersebut tercupai. Dasar realpolitik itu ternyata sudah menjadi
prinsip dalam kehidupannya. Contohnya, Bismarck menggunapakaikan dasar
realpolitik di mana situasi pengasingan Perancis. Beliau menggunakan dasar ini
untuk mengalahkan Perancis sehingga daerah Alasce dan Lorraine telah dirampas
kembali. Akhirnya Jerman berjaya disatukan.[26]
3.2
PERJANJIAN INSURANS BERLAPIS
Semasa tahun 1887, Bismarck masih meneruskan usaha untuk
mengekalkan kestabilan politik di Eropah. Insiden ini bermula apabila Maharaja
Russia enggan memperbaharui Liga Tiga Maharaja. Liga ini sepatutnya
diperbaharui pada tahun 1887.[27]
Liga Tiga Maharaja dikaitkan dengan konflik di antara Jerman (Bismarck), Russia
dan Austria-Hungary. Sebenarnya Bismarck ingin mengelakkan keadaan yang akan
memaksanya untuk memilih sama ada perlu memihak kepada Austria-Hungary atau
Russia.[28]
Namun Bismarck tidak berputus asa. Liga Tiga Maharaja telah digantikan dengan
Perjanjian Insurans Berlapis. Perjanjian ini ditandatangani pada 18 Jun 1887
oleh pihak Jerman dan Russia. Perjanjian ini diwujudkan kerana menghidupkan
semula peruntukan yang terdapat dalam Liga Tiga Maharaja. Austria-Hungary tidak
lagi termasuk dalam perjanjian ini. Perjanjian ini sejajar atau tidak dengan
peruntukan yang terdapat dalam Ikatan Dua Kuasa dan Ikatan Tiga Kuasa.[29]
Hal ini demikian kerana Jerman sepatutnya membantu Austria-Hungary jika ia
diserang oleh Russia. Dalam Perjanjian Insurans Berlapis, Jerman terpaksa
meneruskan dasar berkecuali sekiranya Austria-Hungary yang bersalah. Ini
menunjukkan seolah-olah Austria-Hungary “dikhianati” oleh Jerman kerana tidak
menandatangani Perjanjian Insurans Berlapis bersama Russia.[30]
Jika diimbas kembali, Ikatan Dua Kuasa iaitu Jerman dan Austria-Hungary
telah bersekutu. Oleh itu, peruntukan yang terdapat dalam Ikatan Dua Kuas
terhapus sebegitu sahaja disebabkan tindakan Jerman yang berpaling tadah dari
Austria-Hungary. Sekiranya Austria-Hungary mengetahui akan perjanjian ini,
meraka akan berasa ditipu dan dikhianati oleh kawan baiknya, Jerman.
Berdasarkan daripada tindakan ini, Bismarck akan menyebelahi pihak
yang memberikan kepentingan kepada beliau. Pada luarannya, ianya lebih kepada
kepentingan negara Jerman itu sendiri. Perjanjian yang ditandatangani oleh
Bismarck adalah sulit dan rahsia. Ianya dilakukan di antara negara yang
mempunyai kuasa yang kuat. Analoginya seperti sebuah drama yang dimana pelakon
utamanya ialah Jerman. Pelakon utamanya dibantu oleh Austria-Hungary dan Russia
dianggap hanya sekadar watak sampingan sahaja dalam merealisasikan cita-cita
Bismarck. Bismarck akan terus memburu kestabilan politik di Eropah kerana
beliau cuba menjaga kestabilan politik di Jerman dengan membuat dasar
berbaik-baik dengan kuasa Eropah yang dilihat sebagai berpotensi mengancam
Jerman. Ramai ahli sejarah berpendapat bahawa tindakan Bismarck ini telah
memulakan proses yang menjatuhkan kualiti diplomasi di Eropah. Kesannya,
wujudnya rasa syak wasangka dalam kalangan negara Eropah. Bismarck menerapkan
pendekatan realpolitik maka tidak hairanlah Bismarck sanggup melakukan apa
sahaja demi kepentingan beliau dan negara Jerman.
4.0
SUMBANGAN DASAR REALPOLITIK BISMARCK DALAM PENYATUAN JERMAN
Dasar realpolitik menekankan bahawa perlu menghalalkan semua cara
untuk mencapai matlamat dan kepentingan nasional negara Jerman dari aspek kestabilan
politik, ekonomi dan keamanan. Ramai sarjana Eropah seperti Simon, Erick Eyck,
Medlicott, dan A.P. Taylor membincangkan mengenai peribadi dan kepimpinan
Bismarck. Rata-ratanya memberikan pandangan yang berbeza. Contohnya, Medlicott
tidak berkenaan langsung dengan pentadbiran Bismarck yang mengamalkan dasar
realpolitik sama ada di dalam mahupun di luar Jerman. Menurut beliau lagi,
Bismarck merupakan seorang yang bijak, licik dan pandai mengatur strategi dalam
memimpin Jerman dengan menerapkan dasar realpolitik. Selepas tahun 1871, dasar
luar negeri Bismarck tidak membuktikan bahawa beliau seorang pencinta keamanan
yang asli. Bismarck juga sedar bahawa peperangan bukanlah senjata digunakan
untuk memperteguhkan kedudukan Jerman.[31]
Dasar ini juga
dilihat mempunyai keberkesanan dalam pemerintahan Bismarck. Ini dapat
dibuktikan Jerman telah berjaya meletakkan dirinya standing dengan kuasa-kuasa
kuat Eropah yang lain. Contohnya, peristiwa pengasingan Perancis. Bismarck
sememangnya bergiat untuk mengadakan pakatan yang bersifat sulit dan rahsia
dengan negara Eropah yang lain. Peristiwa ini merupakan rentetan daripada
Peperangan Perancis-Jerman 1871. Disebabkan hal itu, Perancis telah kalah.
Perancis juga terpaksa menyerahkan wilayah Alasce dan Lorraine kepada Jerman.
Bagi Bismarck, kedua-dua wilayah ini penting kerana dapat mempertahankan
Jerman. Jerman berusaha merapatkan diri dengan kuasa-kuasa Eropah yang lain
bagi menyingkirkan Perancis. Jika dilihat isu seperti Perang Prusia-Perancis
disebabkan Bismarck telah mendedahkan surat yang ditulis oleh Perancis kepada
negara lain. Hal ini telah menyebabkan negara Eropah yang lain memberi
tanggapan terhadap Perancis sebagai kuasa yang agresif. Walhal Bismarck sendiri
yang menyuruh Perancis yang menulis surat tersebut. Jelaslah menunjukkan
Bismarck mempunyai cita-cita untuk menyingkirkan Perancis daripada tergolong
bersama kuasa-kuasa kuat Eropah yang lain. Bismarck tahu kemampuan Perancis
dalam peperangan. Melalui peristiwa itu, Bismarck telah berjaya mengeksploitasi
keadaan yang menyebabkan Perancis dipandang hina oleh negara lain. Kesannya,
Jerman berjaya menempatkan diri dalam kuasa-kuasa kuat Eropah.[32]
Selain itu,
Bismarck juga berjaya menyatukan wilayah-wilayah di Jerman. Malah dalam sejarah
Jerman sendiri, Bismarck dianggap sebagai tokoh yang berjaya mengukir kejayaan
dengan menyatukan Jerman pada 28 Januari 1871 dan Perjanjian Frankfurt
ditandatangani pada 10 Mei. Dalam perjanjian tersebut, Perancis telah
menyerahkan daerah Alasce dan Lorraine kepada Jerman dan membayar rugi sebanyak
lima billion franc. Dalam penyatuan tersebut, negeri-negeri Jerman Selatan
dibawa masuk oleh Bismarck ke dalam konfederasinya iaitu Bavaria, Baden, dan
Wurttemberg.[33]
Pada tahun 1870, semangat liberal dan nasionalisme begitu kuat sekali
sehinggakan negeri-negeri Jerman Selatan terheret untuk turut serta dalam
peperangan melawan Perancis dalam Perang Perancis-Jerman. Penyatuan ini
merupakan satu kebanggaan bagi Bismarck. Hal ini demikian kerana tiada seorang
pemimpin yang berjaya untuk menyatukan Jerman. Kejayannya berkait rapat dengan
dasar yang diamalkan oleh Bismarck iaitu realpolitik. Keazaman Bismarck untuk
menyatukan Jerman kerana dasar realpolitik yang diamalkan kerana dasar tersebut
sememangnya menghalalkan apa jua cara untuk mencapai matlamat demi kepentingan
Negara Jerman sendiri.
5.0
RUMUSAN
Kebangkitan semangat kebangsaan rakyat Jerman menyimbang kepada
kestabilan pemerintahan Bismarck. Dasar realpolitik dalam pentadbiran Bismarck
dilihat mempunyai keberkesanan kerana ia telah menyatukan Empayar Jerman.
Empayar Jerman muncul sebagai kuasa yang kuat dan digeruni. Namun begitu
terdapat lompong di sebalik pelaksanaan dasar ini yang tidak dilihat oleh
Bismarck sendiri. Isu-isu kemanusiaan kurang dititikberatkan oleh Bismarck
semasa pemerintahan beliau. Hal ini telah menimbulkan kritikan terhadap
Bismarck. Pada zahirnya, peribadi Bismarck sangat menjengkelkan dan sangat
dibenci namun beliau mempunayi cita-cita yang tinggi untuk menjamin unsur
konsisten di dalam politik Bismarck dan keselamatan serta keamanan empayar
Jerman.
Beliau meletakkan
jawatannya pada tahun 1890, pentadbiran Jerman berada dalam keadaan tidak
stabil sehingga tercetusnya Perang Dunia Pertama. Jawatannya diambil alih oleh William
II. Semasa pemerintahan William II pentadbiran Jerman berada dalam keadaan
kucar kacir dan akhirnya menyebabkan Jerman terlibat sama dalam Perang Dunia
Pertama pada tahun 1914.
BIBILIOGRAFI
E.Kersten, Gustaf. Bismarck. The Journal of English and Germanic
Philology. Vol.7 (2) (1908) :85-101
Eyck,Erick. Bismarck and The German Empire. London: Unwin
University Books,1968.
Geiss, Imanuel. German Foreign Policy:1871-1914. London: Routledge and Kegan Paul.London,1976.
Holborn, Hajo. “Bismarck‟s Realpolitic”. Journal of The History
of Ideas. Vol.21 (1) (1960) : 84-98.
Medlicott,W.N. Bismarck and Modern Germany.London: The
English Universities Press.Ltd.,1965.
Merriman, John. A History of Modern Europe: From the French
Revolution to the Present. United States:
Norton, W. W. & Company, Inc, 1996.
Passant, E.J.. Short History of Germany 1815-1945. Britain:
Cambridge University Press,1969.
Peacock, Herbert L.. A History of Modern Europe:1789-1978.
Britain: Heinemann Educational Books Ltd.,1958.
Pflanze, Otto. Bismarck and The Development of Germany: The
Period Of Unification,1815-1871.United States of America: Princeton
University Press,1971.
Qasim Ahmad. Eropah Moden: Arus Sosiopolitik dan Pemerintahan.
Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka,1985.
Ramage, B.J.. “Prince Bismarck and The German Unity.” The
Sewanee Review. Vol.7 (1999) : 444-468.
Sloane, William M..Bismarck as a Maker of Empire. Political
Science Quantely. Vol.15(4) (1900):647-666.
[1] W.N.Medlicott,Bismarck and Modern Germany,(London:
The English Universities Press.Ltd.,1965),1
[3] Erick Eyck, Bismarck and The German Empire, (London:
Unwin University Books,1968).127
[4] Qasim Ahmad, Eropah Moden: Arus Sosiopolitik dan Pemerintahan, (Kuala
Lumpur: Dewan Bahasa dan
Pustaka,1985),158
[6] Hajo Holborn,
“Bismarck‟s Realpolitic”, Journal of The History of Ideas, Vol.21 (1)
(1960): 84-98
[8] Ibid., 157
[9] John Merriman,
A History of Modern Europe: From the French Revolution to the Present,
(United States: Norton, W. W. & Company, Inc ,1996), 715
[11] Ibid., 159
[12] Ibid.,160
[13] Ibid.,160
[14] Erick Eyck,
Bismarck and The German Empire, 174
[15]. E.J.Passant, Short History of Germany 1815-1945, (Britain:
Cambridge University Press.Britain.1969),85
[17] E.J.Passant, Short
History of Germany 1815-1945, 89
[19] William
M.Sloane,Bismarck as a Maker of Empire, Political Science Quantely,
Vol.15(4) (1900):647-666.
[20] Imanuel Geiss,
German Foreign Policy:1871-1914, (London: Routledge and Kegan
Paul,1976),8.
[21] Herbert L. Peacock, A History of Modern
Europe:1789-1978, (Britain: Heinemann Educational Books Ltd.,
1958),192
[22] Imanuel Geiss, German Foreign
Policy:1871-1914, 9
[23] Erich
Eyck, Bismarck and The German Empire, 202
[24] B.J.
Ramage, “Prince Bismarck and The German Unity,” The Sewanee Review, Vol.7
(1999) : 444-468.
[25] Otto
Pflanze, Bismarck and The Development of Germany: The Period Of
Unification,1815-1871, (United States of America: Princeton University
Press,1971),477
[26] Herbert L.
Peacock, A History of Modern Europe:1789-1978, 193.
[27] Erich Eyck, Bismarck
and The German Empire, 188
[28] Imanuel Geiss,
German Foreign Policy:1871-1914, 26
[29] Qasim Ahmad, Eropah
Moden: Arus Sosiopolitik dan Pemerintahan,196
[31] W.N.
Medlicott, Bismarck and Modern Germany, 169
No comments:
Post a Comment